شناخت عادت‌های‌بد برای غلبه بر آن اهمیت بالایی دارد. ما عادت‌های‌بد را حذف نمی‌کنیم بلکه برایشان جایگزین پیدا می‌کنیم. عادت‌های‌بد جوابگوی نیازهای خاصی در زندگی هستند. به همین دلیل بهتر است آن‌ها را با عادت‌های‌سالم‌تری که پاسخگوی همان نیازها هستند جایگزین کنیم. ترک عادت‌های‌بد نیازمند زمان و تلاش است اما بیشتر از همه به استقامت و پشتکار نیاز دارد. حفظ وضعیت موجود و دو دستی چسبیدن به شرایط فعلی مساوی با موفقیت نیست.
چند راه حل:
- برای عادت‌بد خود جایگزین مناسب انتخاب کنید.
- تا جایی که ممکن است عوامل محرک را کنار بگذاریم.(چه چیزی باعث می‌شود آن را شروع کنید؟)
- با فرد دیگری هم‌تیمی شویم.
- اطراف خودتان را با کسانی پُر کنید که همانطور زندگی می‌کنند که شما می‌خواهید زندگی کنید.
- موفق شدن خودتان را تصور کنید.
- نیاز نیست به فرد دیگری تبدیل شوید.
- از کلمه‌ی اما استفاده کنید تا برجملات منفی که به خودتان می‌گویید غلبه کنید.
با آگاهی شروع کنید:
- عادت‌بد شما چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
- چند بار در روز آن را انجام می‌دهید؟
- موقع انجام دادن آن کجا هستید؟
- همراه با چه کسی هستید؟
- عامل محرک این رفتار چیست؟چه چیزی باعث می‌شود آن را شروع کنید؟
عادت‌های‌بد معمولاً به‌دلیل ترکیبی از عوامل روانی، محیطی و رفتاری شکل می‌گیرند. این عادت‌ها اغلب به‌عنوان راه‌حل‌های سریع برای کاهش استرس، رفع خستگی یا رسیدن به لذت‌های آنی ایجاد می‌شوند، اما در بلندمدت می‌توانند تأثیرات منفی بر سلامت جسمی، روانی و کیفیت زندگی داشته باشند. چه
چه چیزی باعث ایجاد عادت‌های بد می‌شود؟
۱. پاداش فوری می‌گیریم:
مغز انسان به‌طور طبیعی به دنبال پاداش‌های فوری است. عادت‌های بد مانند چرخیدن در اینستاگرام، مصرف چیپس و پفک یا تنقلات ناسالم، سیگار کشیدن یا تماشای بیش از حد فیلم و سریال، اغلب احساس لذت یا آرامش فوری ایجاد می‌کنند. این پاداش‌های سریع باعث می‌شوند مغز این رفتارها را تکرار کند، حتی اگر در بلندمدت مضر باشند.
۲. استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد:
بسیاری از عادت‌های بد به‌عنوان مکانیسم‌های مقابله‌ای برای کاهش استرس یا اضطراب شکل می‌گیرند. برای مثال، برخی افراد در مواقع استرس به پرخوری، مصرف الکل یا ناخن جویدن روی می‌آورند. این رفتارها ممکن است در کوتاه‌مدت تسکین‌دهنده باشند، اما در بلندمدت مشکل‌ساز می‌شوند.
۳. از عادت‌های بد خبر نداریم:
گاهی افراد از عواقب عادت‌های بد خود آگاه نیستند یا تأثیرات منفی آن‌ها را دست‌کم می‌گیرند. برای مثال، ممکن است فرد نداند که کم‌خوابی یا مصرف زیاد قند می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد.
۴. محیط روی ما تاثیر گذاشته:
محیط اطراف نقش مهمی در شکل‌گیری عادت‌های بد دارد. برای مثال:
- زندگی در محیط‌های پراسترس یا ناامن می‌تواند منجر به عادت‌هایی مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل شود.
- دسترسی آسان به غذاهای ناسالم یا فست‌فود می‌تواند باعث پرخوری یا انتخاب‌های غذایی نامناسب شود.
- حضور در جمع‌هایی که عادت‌های بد دارند (مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل) می‌تواند فرد را به سمت این رفتارها سوق دهد.
۵. جایگزین مناسب نداریم:
گاهی افراد به دلیل نداشتن جایگزین‌های سالم، به عادت‌های بد روی می‌آورند. برای مثال، اگر فرد نتواند راه‌های سالمی برای مدیریت استرس پیدا کند، ممکن است به سیگار کشیدن یا پرخوری روی آورد.
۶. تکرار می‌کنیم، عادت می‌کنیم:
تکرار مداوم یک رفتار، حتی اگر در ابتدا آگاهانه باشد، می‌تواند به مرور زمان به یک عادت تبدیل شود. مغز به‌دلیل صرفه‌جویی در انرژی، رفتارهای تکراری را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد. این فرآیند می‌تواند باعث شود رفتارهای ناسالم به‌راحتی به عادت تبدیل شوند.
۷. عوامل روانی را دست‌کم می‌گیریم:
برخی از عادت‌های بد ریشه در مسائل روانی مانند افسردگی، اضطراب، کم‌بود اعتماد به نفس یا احساس تنهایی دارند. برای مثال، فردی که احساس تنهایی می‌کند احتمالا برای پر کردن این خلأ به شبکه‌های اجتماعی یا مصرف مواد روی آورد.
۸. هدف یا انگیزه نداریم:
وقتی افراد هدف مشخصی در زندگی نداشته باشند یا انگیزه کافی برای بهبود خود نداشته باشند، ممکن است به رفتارهای ناسالم روی آورند. این رفتارها می‌توانند به‌عنوان راهی برای پر کردن زمان یا فرار از مسئولیت‌ها عمل کنند.
۹. رسانه‌ها و تبلیغات روی ما تاثیر دارند:
تبلیغات و رسانه‌ها می‌توانند به‌طور غیرمستقیم عادت‌های بد را ترویج دهند. برای مثال، تبلیغات گسترده برای تنقلات ناسالم، نوشیدنی‌های قندی یا سیگار می‌توانند افراد را به سمت این محصولات سوق دهند.
۱۰. نظم و برنامه‌ریزی نداریم:
عدم برنامه‌ریزی و نظم در زندگی می‌تواند منجر به ایجاد عادت‌های بد شود. برای مثال، نداشتن برنامه خواب منظم می‌تواند باعث کم‌خوابی یا بی‌خوابی شود، یا نداشتن برنامه غذایی سالم می‌تواند منجر به پرخوری یا مصرف غذاهای ناسالم شود.
راه‌های مقابله با عادت‌های بد:
۱. شناسایی محرک‌ها: تشخیص دهید چه چیزی باعث ایجاد عادت‌های بد می‌شود (مانند استرس، خستگی یا محیط).
۲. جایگزینی رفتارها: به جای حذف کامل عادت بد، یک رفتار سالم جایگزین پیدا کنید (مثلاً به جای سیگار کشیدن، پیاده‌روی کنید).
۳. ایجاد محیط مناسب: محیط خود را تغییر دهید تا انجام عادت‌های بد سخت‌تر شود (مثلاً غذاهای ناسالم را از خانه حذف کنید).
۴. تعیین اهداف کوچک: با اهداف کوچک و قابل دستیابی شروع کنید تا انگیزه خود را حفظ کنید.
۵. درخواست حمایت: از دوستان، خانواده یا متخصصان کمک بگیرید تا در این مسیر همراه شما باشند.
عادت‌های بد معمولاً به‌سرعت شکل می‌گیرند، اما با آگاهی، برنامه‌ریزی و تلاش می‌توان آن‌ها را تغییر داد یا جایگزین کرد.
این بلاگ به سفارش سایت میترا آرمان تهیه شده و استفاده از آن با ذکر منبع بلامانع است.
