ویکتور فرانکل (۱۹۹۷-۱۹۵۰) روان شناس و متخصص اعصاب اتریشی است که در سال ۱۹۴۲ به اسارت نیروهای نازی درآمد و در سی و هفت سالگی دنیای هراس انگیز و مخوفی را در اردوگاه های مرگ هیتلر سپری کرد. فرانکل که پیش از اسارت درباره ی معنای زندگی نظریه هایی را ارائه داده بود، توانست در اردوگاه های طاقت فرسای فاشیستی نظریه های خود را در عمل تجربه کند.
او معتقد بود که انسان ها در هر وضعیتی در انتخاب رفتار خود نسبت به موقعیت های مختلف آزادند. آن ها حتی می توانند در تاریک ترین لحظه ها، نشانه هایی از آزادی معنوی و استقلال خود را حفظ کنند. به نظر فرانکل هر چه تجربه های کودک در زندگی بیشتر باشد، گستره ی درک، شناخت و تشخیص او نیز بیشتر خواهد شد.
تجربه هایی که انسان از زندگی می گیرد
- تقویت حواس پنجگانه
به کودک اجازه دهیم تا مهارت های شنوایی، بینایی، لامسه ،بویایی و چشایی خود را بهتر بشناسد و تجربه ی مستقیم و بدون واسطه با محیط پیرامون خود را گسترش دهد. والدینی که به کودکان خود اجازه ی تجربه های مختلف را نمی دهند، به نوعی حوزه ی درک آنان را محدود کرده اند.
برای تقویت حواس پنجگانه :
- گشت و گذار در طبیعت
- شرکت در بازی های مختلف
- تحریک کنجکاوی
- فعال کردن محیط پیرامون
- عجله نداشتن در انجام دادن کارها
- اجازه ی خطا دادن به کودکان
- تنوع مکان
کودک را از همان ماه های اول تولد به جاهای مختلف ببرید: پارک ها، دریا، جنگل، کوهستان، کویر، موزه ها
- موقعیت های مختلف
کودک را در موقعیت های مختلف قرار دهید: شلوغی، ترافیک
- انواع شهرها و روستاها
کودک در این آشنایی متوجه می شود که همه ی شهرها مانند هم نیستند.
- مراسم و آداب مختلف
کودک را با مراسم و آداب مختلف آشنا کنید : عروسی، تولد، عزا
- غذاها
برای کودک این فرصت را به وجود بیاورید تا بتواند با غذاهای مختلف آشنا شود.
- انسان های مختلف
کودک با دیدن آدم های مختلف می آموزد که همه ی انسان ها مانند هم نیستند.
آنچه انسان به جهان عرضه می کند
او معتقد است که انسان ها نیز می بایست به تجربه های دنیا اضافه کنند و از خود با کارهای خلاقانه اثری به جا بگذارند.
- قصه ها و افسانه ها، شعر و مثل
در هر موقعیت مناسب، برای آن ها قصه های جادویی، اقسانه ای و پری وار را تعریف کنید.
- آشنایی با انواع کارهای هنری
انواع ابزار نقاشی را برای او فراهم کنید. انواع خمیر، سفال و گل مجسمه سازی را برای او تهیه کنید.
- کارهای فنی
او را با کارهای فنی آشنا کنید.
- انجام دادن کارهای هنری
کودک را بابت اینکه یک کار جدید خلق کرده، همواره تشویق کنید. کارهای هنری او را به دیوار بچسبانید.
طرز برخوردی که نسبت به رنج داریم
الف-شناخت احساس
در زندگی ما فقط عصبانی و یا خوشحال نیستیم، دلتنگی، شادابی، افسردگی، قهر، عشق، آرامش از جمله احساس های متنوع ما هستند.
ب-بیان احساس
جایی که کودک احساس درد می کند، لازم است آن را بیان کند. اگر بیان نکند و یا توانایی بیان آن را نداشته باشد، این مسئله به شکل های مختلف می تواند سلامت کودک را تهدید کند.
بیان احساس یکی از مهم ترین و حیاتی ترین جنبه های رشد عاطفی برای هر انسان است.
ج-میزان بیان احساس
کودک از مراقبین خود می آموزد که برای هر نوع احساس چقدر واکنش طبیعی است. اگر کودکی بیش از آنچه متحمل شده رفتار واکنشی از خود نشان بدهد، لازم است به او یادآوری کرد که ماجرا را تمام کند. برای کودک ضروری است حد بیان و بروز احساس های خود را درک کند.
چ-کنترل احساس
با قرارگرفتن کودک در دورانی که می تواند ارزش ها را درک کند، می تواند این را نیز بیاموزد که در چه جاهایی و با چه کسانی اجازه نداریم که رفتار واکنشی از روی خشم از خود نشان بدهیم. کودکان باید بیاموزند که اجازه ندارند با رفتار و کارهای خود موجب ناراحتی و یا آسیب دیگران شود.
- به کودک کمک کنید
کودک می تواند تمرین کند که خود را به جای دیگران بگذارد. اگر جای پدر، مادر، خواهر و یا دوستش بود، چه احساسی خواهد داشت.
- آشنایی با درد
مهم است که کودک بفهمد غمگین، دلتنگ و یا تحقیر شده است و از این بابت درد می کشد. باید به کودک یاد داد که در این مرحله نماند و بداند که درد و رنج همیشگی نیست و تمام می شود.
نقش مراقبین کودک
- کار و ارزش کار
به کودکان باید ارزش کار کردن را آموخت. اعضای خانواده همواره باید درباره ی کار خود با کودک صحبت کند. کودک از محل کار پدر و مادر خود بازدید کند. از همان ابتدا، کارهای ساده و در حد توان کودک به او واگذار کنید. به او کمک کنید، تا کارهایش را کامل انجام بدهد.
- عشق
می توان به کودکان آموخت که به همه ی چیزهای پیرامون توجه کنند و آن ها را دوست داشته باشند. سپاسگزاری و قدرشناسی یکی از بخش های فرآیند دوست داشتن است.
- توجه به آینده
به کودک کمک کنید، تا رویاپردازی را تجربه کند. تجسم خلاق تکنیکی است که به فرد کمک می کندتا دورنمای کار، هدف و قصه ی خود را تجسم و به عبارتی تخیل کند. در حقیقت این کار موجب می شود تا فرد دورنمای کار خود را تجسم کند و بداند که می خواهد به کجا برود و قرار است چه اتفاقی بیفتد.
این مقاله را به کمک کتاب « الگوی کودک سالم » نشره قطره نوشتیم.
این بلاگ به سفارش سایت میترا آرمان تهیه شده و استفاده از آن با ذکر منبع بلامانع است.
