هر روز صبح، فهرستی از کارهایی که باید انجام بدهی تهیه می کنی. هر چند وقت یکبار می توانی تا پایان روز همه کارها را بکنی؟ همیشه یا یک روز در میان؟ شاید هفته ای یکبار.اگر تو هم مثل بقیه مردم باشی، این اتفاق به ندرت برایت پیش می آید.
به عبارت دیگر، دایما زیاد از حد مسئولیت می پذیری. علاوه بر آن، برنامه هایت بلند پروازانه اند و به آن ها نمی رسی و سرخورده می شوی.اگر به تازگی شروع کردی به برنامه ریزی، قابل بخشش بود.اما اگر چند ساله است با این مسئله درگیر هستی یک جای کار می لنگد.
وقتی خوب دقت کنی و بررسی کنی از پس چه کارهایی برمیایی، نیمی از راه را رفته ای. وقتی زیادی تخمین بزنی زیر بار مسئولیت ها کمر خم می کنی . ممکن است سلامتی جسمی و روحی خودت را هم به خطر بیندازی.
چرا برنامه ریزی کردن را یاد نگیریم؟
اگر دستور غذایی خاصی بلد نباشیم ، از دیگران پرس و جو می کنیم، گوگل می کنیم، آن را درست می کنیم و تا زمانی که به مدل دلخواه و جذاب تصاویر آشپزی نرسد دست برنمی داریم، اما آیا برای برنامه ریزی کردن هم آن قدر اشیاق داریم ؟ وقت صرف می کنیم؟ پرس و جو می کنیم؟ وقتی شکست می خوریم. سرخورده می شویم. تصمیمی می گیریم دیگر برنامه ریزی نکنیم. در صورتی که برنامه ریزی، یک بار برای همیشه نیست. خوب است که خوش بینانه و با انرژی مثبت مسئولیت هایی را قبول کنیم. اما اگر هر کدام از آن ها به نتیجه ای نرسد هم دیگران را از خود مایوس می کنیم و هم خودمان در دره ناامیدی سقوط می کنیم. دانیل کانمن این موضوع را «خطای برنامه ریزی » می نامد.
خطای برنامه ریزی
دانشجویان معمولا در ترم های آخر باید پایان نامه شان را بنویسند. راجر بوئلر، روانشناس کانادایی و تیم تحقیقاتی اش از دانشجویان سال آخر خواستند دو تاریخ برای تحویل پایان نامه شان مشخص کنند؛
اولی
آخرین مهلت « واقع بینانه » و
دومی
تاریخ « بدترین حالت ممکن » بود.
نتیجه؟
فقط سی درصد دانشجویان پایان نامه را در آخرین مهلت « واقعی » ارایه دادند.
به طور متوسط، دانشجویان پنجاه درصد بیشتر از آنچه برنامه ریزی کرده بودند به زمان احتیاج داشتند و هفت روز کامل بیشتر از تاریخ « بدترین حالت ممکن».
خطای برنامه ریزی بیشتر زمانی آَشکار می شود که مردم در مسائل کاری، علمی و سیاسی به صورت گروهی کار می کنند.
گروه ها طول زمان کار و منافع را زیاد و هزینه ها و ریسک ها را کمتر از اندازه تخمین می زنند.طراحی ساختمان اپرای حلزونی شکل سیدنی سال ۱۹۵۷ آغاز شد و قرار بود سال ۱۹۶۳ با هفت میلیون دلار به اتمام برسد. در نهایت، این پروژه در سال ۱۹۷۳، بعد از فراز و نشیب های فراوان، با رقم ۱۰۲ میلیون دلار افتتاح شد، چهارده برابر تخمین اولیه!
چرا ما برنامه ریز نیستیم؟
دلیل اول تفکرات رویاپردازانه مان است. دوست داریم موفق باشیم و هر مسئولیتی را که به عهده می گیریم انجام بدهیم.دلیل دوم اینکه بیش از حد بر پروژه تمرکز می کنیم . تاثیر مسائل بیرونی را در نظر نمی گیریم.
اتفاقات غیرقابل پیش بینی
بیشتر اوقات اتفاقات غیرقابل پیش بینی، برنامه ریزی های ما را خراب می کند.این نکته در برنامه ریزی های روزانه مان هم صدق می کند: مثلا دخترت استخوان ماهی را قورت می دهد، باتری ماشینت از کار می افتد، پیشنهاد خرید برای خانه ات روی میزت قرار می گیرد و مجبور می شوی سریعا آن را بررسی کنی.برنامه ریزی ات کاملا به هم می ریزد.
اگر حتی دقیق تر برنامه ریز می کردی، مشکل برطرف می شد؟خیر، آماده سازی قدم به قدم خطای برنامه ریزی را تشدید می کند. باعث می شود متمرکز شوی و در نتیجه از پیش بینی اتفاقات غیرمترقبه غافل بمانی.
خب، چه کاری باید انجام بدهی؟ تمرکزت را از مسائل داخلی، مثل پروژه ی خودت، به عوامل خارجی، مثل پروژه های مشابه، معطوف کن.به نرخ پایه توجه و از تجربیات گذشته استفاده کن.اگر مشابه کار تو سه ماه طول کشیده و پنج میلیون دلار هزینه به همراه داشته، احتمالا برای تو هم این چنین خواهد بود.مهم نیست چه قدر دقیق برنامه ریزی کرده باشی.مهم تر از همه، این که قبل از اتخاذ هر تصمیمی، یک جلسه پیش از مرگ ( جلسه ای که بدترین حالت ها در آن در نظر گرفته می شود ) برای خودتان برگزار کنید.
گری کلاین، روانشناس آمریکایی، پیشنهاد می دهد این نطق کوتاه برای گروه ایراد شود :
« تصور کنید یک سال از امروز گذشته . طبق برنامه پیش رفته ایم. نتیجه فاجعه بوده. تا ده دقیقه راجع به این فاجعه بنویسید.»
منبع: این مقاله را از کتاب هنر شفاف اندیشیدین نوشته رولف دوبلی ترجمه ی عادل فردوسی پور برداشتیم.
این بلاگ به سفارش سایت میترا آرمان تهیه شده و استفاده از آن با ذکر منبع بلامانع است.
